کمیسیون مستقل انتخابات: رای بی‌بایومتریک بی‌اعتبار است
انتخابات ریاست جمهوری روز شنبه، ششم میزان با چالش‌های عمده‌ای چون «نواقص در فهرست رأی‌دهنده‌گان و هم‌چنان کم‌کاری دستگاه انگشت‌نگاری» در تمامی ولایت‌ها برگزار شد. در این دور انتخابات شماری کسانی که نام‌های‌شان در فهرست رأی‌دهنده‌گان و یا هم در دستگاه انگشت‌نگاری موجود نبود، از حق رأی محروم شدند. اما شماری دیگر از رأی‌دهنده‌گان با چشم‌پوشی از طرزالعمل انتخاباتی، رأی‌های‌شان را در صندوق رای‌دهی ریختند. اکنون کمیسیون مستقل انتخابات در این مورد می‌گوید که آنان بر اساس طرزالعمل از پیش تعیین شده و تضمین شفافیت، رأی‌هایی که انگشت‌نگاری نشده و یا هم بدون استیکر به کار رفته باشند را غیر معتبر و مردود اعلام می‌کنند.
عبدالعزیز ابراهیمی، یک تن از سخنگویان کمیسیون مستقل انتخابات در صحبت با روزنامه افغان رادیو می‌گوید که بر اساس طرزالعمل و قانون انتخابات، رأی‌هایی که انگشت‌نگاری نشده و استیکر نداشته‌اند را فاقد اعتبار می‌داند. به گفته آقای ابراهیمی، این کمیسیون تمامی رأی‌هایی را که بدون این مشخصات ریخته شده باشد، باطل می‌کند.
این در حالی است که در روز برگزاری انتخابات رأی‌دهنده‌گان با چالش‌های عمده‌ای چون «بی‌نظمی در فهرست رأی‌دهنده‌گان و کار نکردن دستگاه انگشت‌نگاری» مواجه بودند. شماری از رأی‌دهنده‌گان به دلیل نبود نام و مشخصات‌شان در فهرست رای‌دهنده‌گان و دستگاه انگشت‌نگاری از حق ری محروم شدند.
هرچند کمیسیون با افزایش شکایت‌های مبنی بر نبودن نام رای‌دهنده‌گان شان در فهرست و دستگاه‌های بایومتریک با تأخیر دو مصوبه را صادر کرد. بر اساس این مصوبه‌ها، آن تعداد رأی‌دهنده‌گان که نام‌شان در دستگاه انگشت‌نگاری نبوده و از دستگاه حذف شده بود، می‌توانستند رأی دهند و در روز تصفیه، این آرا بررسی می‌شود که اگر این حذف دلیل موجه داشته باشد، آرا اعتبار ندارد و باطل اعلام می‌شود. در صورتی که نام این تعداد اشخاص به دلیل نارسایی و سهو از سوی کمیسیون حذف شده باشد، رأی آن‌ها قابل اعتبار است. افزون بر این، آن تعداد از رأی‌دهنده‌گان که شماره‌ی استیکرشان در سیستم موجود نبود، از آن‌ها معذرت خواسته شده و از حق رأی محروم شده‌اند.
در این میان اما شماری از رأی‌دهنده‌گان و شماری نامزدان ریاست جمهوری بدون توجه به طرزالعمل انتخاباتی و بدون داشتن استیکر، از حق رأی‌شان استفاده کردند. گلبدین حکمتیار، یک تن از نامزدانی است که در روز برگزاری انتخابات به گفته‌ی خودش بدون این که تذکره‌اش استیکر داشته باشد، در یکی از مراکز رأی‌دهی، رأی داد.
اکنون سخنگوی تیم «صلح و عدالت اسلامی» به رهبری گلبدین حکمتیار از باطل شدن رأی‌های بدون دستگاه انگشت‌نگاری و رأی‌هایی که بدون استیکر داده شده، هشدار می‌دهد.
فیض‌الله صافی سخنگوی «تیم صلح و عدالت اسلامی» در واکنش به این تصمیم کمیسیون می‌گوید که باید رأی‌های بدون انگشت‌نگاری و بدون استیکر معتبر شناخته شود. آقای صافی استدلال می‌کند هر سندی که بتواند افغان بودن شهروندان را ثابت کند، باید با آن رأی داده شود و آن رای محاسبه شود. او ادامه داد که شمار زیادی از شهروندان کشور به دلیل نداشتن استیکر از حق رأی محروم شده‌اند.
آقای صافی می‌افزاید که در ابتدا این تیم با رأی‌دهی توسط تذکره‌های استیکردار در انتخابات ریاست جمهوری مخالف بوده است. زیرا به گفته او استیکر یگانه راه تقلب در انتخابات کنونی بوده است. او می‌گوید که استیکر مشکلات زیادی را برای شهروندان خلق کرده است و شهروندانی که مراکز رای‌دهی‌شان به دلایلی ناامن شده در دیگر مراکز رأی‌دهی اجازه رأی‌دهی نداشته‌اند.
با این حال او هشدار می‌دهد در صورتی که رأی‌های بدون استیکر استفاده شده غیر معتبر شناخته شود، دست به حرکت‌های مدنی می‌زنند. او می‌گوید که با دیگر نامزدان نیز مشورت خواهند کرد تا از کمیسیون بخواهند از ابطال این رأی‌ها خودداری کند.
از سوی دیگر تیم امنیت و عدالت رأی‌هایی که انگشت‌نگاری شده و هم‌چنان استیکر را ملاک اعتبار می‌دانند و خواسته‌های تیم صلح و عدالت اسلامی را غیر موجه می‌دانند.
محمدعارف کیانی، سخنگوی دسته انتخاباتی «امنیت و عدالت» به رهبری رحمت‌الله نبیل به افغان رادیو می‌گوید که یگانه راه که از تقلب در این انتخابات جلوگیری می‌کند، ملاک قرار دادن دستگاه انگشت‌نگاری و استیکر است. به گفته او رأی‌هایی که توسط دستگاه انگشت‌نگاری، بارکود و عکس خود شخص رأی‌دهنده و تذکره استیکردار داده شده، معتبر است و هیچ رأیی بدون بایومتریک و بی‌استیکر برای این تیم قابل پذیریش نیست.
شماری از نهادهای ناظر بر روند انتخابات نیز رأی‌های بایومتریک شده و استیکردار را مدار اعتبار می‌دانند. حبیب‌الله شینواری مسوول برنامه‌های مؤسسه دیده‌بان انتخابات و شفافیت افغانستان «ایتوا» می‌گوید که شفافیت یکی از اصول انتخاباتی است و از این رو براساس اصول انتخابات و فیصله‌های کمیسیون‌های انتخاباتی، هر رأیی که خلاف این طرزالعمل باشد، مردود و باطل است.
به گفته او هر چند حساب نکردن رأی‌های بدون استیکر و دستگاه انگشت‌نگاری به پروسه انتخابات صدمه می‌رساند، اما برای تأمین شفافیت، این رأی‌ها ملاک اعتبار نیست و باید باطل اعلام شود. آقای شینواری با اشاره به انتخابات پارلمانی سال گذشته می‌گوید، برای این که تجربه تلخ انتخابات سال گذشته تکرار نشود، کمیسیون باید آرای انگشت‌نگاری شده و آرایی که بر اساس طرزالعمل انتخاباتی به کار گرفته شده را به عنوان آرای معتبر بشناسد تا نتیجه انتخابات گذشته تکرار نشود.
انتخابات ریاست جمهوری در ششم میزان برگزار شد. بر اساس آخرین آمار کمیسیون مستقل انتخابات در سه هزار و ۷۳۶ مرکز، دو میلیون و ۱۹۶ هزار و ۴۳۶ نفر اشتراک کرده بودند. مجموع مراکز رأی‌دهی در این انتخابات پنج هزار و ۳۷۳ بود. بر اساس تقویم انتخابات قرار است نتایج ابتدایی این انتخابات در ۲۷ میزان اعلام شود. با این وضع، نهادهای ناظر خواهان شفافیت در روند شمارش آرا و اعلام نتایج ابتدایی انتخابات ریاست جمهوری هستند.
