مشکلات بایومتریک و فهرست رای دهنده‌گان؛ هزاران رأی‌دهنده از حق رأی محروم شدند
انتخابات ریاست جمهوری علی‌رغم تهدیدات گروه طالبان، در فضای نسبتاً امن در تمامی ولایت‌های کشور برگزار شد. این روند اما با مشکلات مختلفی چون کم‌کاری دستگاه انگشت‌نگاری، دیر باز شدن مراکز رأی‌دهی، نبود نام شماری از رأی‌دهنده‌گان در فهرست رأی‌دهنده‌گان و دستگاه انگشت‌نگاری همراه بود. شماری از شهروندان در واکنش به این نابسامانی‌ها می‌گویند که این کمیسیون در قبال «حق رأی» آن‌ها کم‌توجهی کرده و این باعث شده است که آن‌ها از حق رأی‌شان محروم شوند.
بر اساس معلومات گزارش‌گران افغان رادیو، شماری از مراکز در شهر کابل و شماری از ولایت‌های کشور با مشکلات جدی در دستگاه‌های انگشت‌نگاری و فهرست نام رأی‌دهنده‌گان مواجه بوده است. مکتب همایون شهید، مکتب معرفت، مسجد قرآن و عترت، مسجد اتفاق، مسجد مالک اشتر، مسجد قمر بنی هاشم، مکتب فیض‌محمد کاتب، لیسه سیدالشهدا و شماری دیگری از مراکز رأی‌دهی در غرب کابل و هم‌چنان مکتب قلعه حشمت خان در ناحیه ششم و مسجد سرگردنه در بالا حصار کابل از جمله مراکزی بودند که رأی‌دهنده‌گان در روز رأی‌دهی در این مراکز، با چالش‌هایی چون مشکل در فهرست رأی‌دهنده‌گان و کم‌کاری دستگاه انگشت‌نگاری روبه‌رو بودند.
شماری از رأی‌دهنده‌گان در این مراکز، از کم‌کاری کمیسیون مستقل انتخابات انتقاد می‌کنند. آن‌ها می‌گویند، با وجودی که در تذکره‌های‌شان از سوی این کمیسیون برچسب زده شده است و هم‌چنان در انتخابات پارلمانی سال گذشته رأی داده‌اند، اما این بار در انتخابات ریاست جمهوری به دلیل ثبت نبودن نام‌های‌شان در فهرست رأی‌دهنده‌گان و هم‌چنان دستگاه بایومتریک از حق رأی محروم شده‌اند و نتوانستند که به کاندید مورد نظرشان رأی بدهند.
محمداشرف یک تن از رأی‌دهنده‌گان است که در مسجد قرآن و عترت در غرب کابل به پشت صندوق‌های رأی آمده است تا رأی‌اش را به نفع کاندید مورد نظرش بدهد. او اما به دلیل نبود نامش در فهرست رأی‌دهنده‌گان موفق به رأی‌دهی نشده است. محمد اشرف با انتقاد از کمیسیون مستقل انتخابات می‌گوید، با وجودی که در مسجد قرآن و عترت تذکره‌اش برچسب (استیکر) زده شده و هم‌چنان در انتخابات پارلمانی سال گذشته رأی داده است، اما این بار در انتخابات ریاست جمهوری موفق به این کار نشده است. زیرا به سخنان او نامش در فهرست رأی‌دهنده‌گان درج نبوده، از این رو نتوانسته است که از حق رأی‌اش استفاده کند. محمد اشرف تنها کسی نیست که با چنین مشکل روبه‌رو شده است. در شماری از مراکز دیگر نیز صدها تن از رأی‌دهنده‌گان به دلیل نبود نام‌شان در فهرست نام رأی‌دهنده‌گان، از رأی‌دهی به نفع نامزد مورد نظرشان محروم شده‌اند.
فریبا یک تن دیگر از کسانی است که با چشم‌پوشی از تهدیدات بلند امنیتی به مرکز رأی‌دهی رأی آمده است. او که با شور و شوق در لیسه معرفت رسیده تا رأی بدهد، نیز می‌گوید که نامش در فهرست رأی‌دهنده‌گان یافت نشده است. فریبا می‌گوید که کارمندان کمیسیون برایش گفته است که در نبود نامش در فهرست رأی‌دهنده‌گان اجازه رأی‌دهی ندارد. وی می‌افزاید که مانند او چندین تن دیگر نیز با چنین مشکل روبه‌رو شده‌اند و مجبور شده‌اند که بدون رأی‌دهی به خانه‌های‌شان برگردند. او از کمیسیون انتقاد می‌کند و می‌گوید: «این‌جا آمدم ولی نامم در فهرست رأی‌دهنده‌گان نبود. شمار استیکر را که در دستگاه وارد می‌کند، نمی‌شناسد. خانم‌ها در چنین شرایطی با چه دشواری‌های پشت صندوق رأی می‌آین ولی به خاطر نبود نام‌شان در فهرست رأی‌دهنده‌گان، بدون دادن رأی به خانه‌های‌شان برگشته‌اند.»
کم‌کاری دستگاه بایومتریک در روز رأی‌دهی
هر چند کمیسیون مستقل انتخابات پس از افزایش شکایت‌ها مبنی بر نبودن نام‌های رأی‌دهنده‌گان در فهرست رأی‌دهنده‌گان و دستگاه انگشت‌نگاری فیصله کرد تا رأی‌دهنده‌گان که تذکره تابعیت‌شان برچسب انتخاباتی خورده است و نام‌های‌شان در فهرست چاپی نیست، می‌توانند رأی دهند. هم‌چنان این کمیسیون فیصله کرده بود تا برای برخورداری این شمار افراد از حق رأی‌شان، باید در محل مربوطه از روش رأی‌دهی کارمندان مراکز رأی‌دهی و نظامیان توظیف شده در همان مرکز استفاده شود و هم‌چنان در ژورنال نیز ثبت شود.
با این همه، این روند نیز در شماری از مراکز ناموفق بود و رأی‌دهنده‌گان نتوانستند که رأی‌شان را در صندوق بریزند. شماری از کسانی که نام‌های‌شان نه در فهرست چاپی و نه هم در فهرست دیجیتالی بود، می‌گویند، با وجودی که کمیسیون فیصله کرد تا از روش رأی‌دهی کارمندان استفاده شود، اما به دلیل کم‌کاری دستگاه‌های انگشت‌نگاری موفق نشده‌اند که از این روش استفاده کنند.
محمدنسیم یک تن از کسانی است که نامش در فهرست رأی‌دهنده‌گان و هم در دستگاه انگشت‌نگاری موجود نبوده است. او می‌گوید: «اگر چند کمیسیون گفته بود که از روش رأی‌دهی کارمندان موظف در این مرکز رأی بدیم، ولی کودی را که از کمیسیون فرستاده تا رأی دهیم، دستگاه‌های انگشت‌نگاری نمی‌شناسد و حالا هیچ گزینه دیگری نداریم تا رأی بدهیم.»
افزون بر این در شماری از مراکز دیگر نیز شماری از دستگاه‌های انگشت‌نگاری از کار افتاده بودند. مکتب فیض‌محمد کاتب، یکی از مراکز رأی‌دهی در غرب کابل است. شماری از رأی‌دهنده‌گان که برای دادن رأی در این مرکز آمده بودند، می‌گویند به رغم این که نام‌های‌شان در فهرست رأی‌دهنده‌گان بوده است، اما به دلیل از کار افتادن دستگاه انگشت‌نگاری موفق به رأی‌دهی نشده‌اند.
نعمت‌الله آخندزاده یک تن از رأی‌دهنده‌گان است که در مرکز رأی‌دهی فیض‌محمد کاتب برای استعمال رأی‌اش آمده ست. او می‌گوید که نامش در فهرست رأی‌دهنده‌گان نیست، اما به دلیل کار نکردن سیستم، از رأی‌دهی محروم شده است. به گفته او: «نامم در فهرست هست اما وقتی در دستگاه جست‌وجو می‌کند مشخصاتم را یافت نمی‌کند.» با این حال او از کمیسیون انتقاد کرد که این دستگاه‌ها را بدون چک به این مرکز فرستاده است. آخندزاده در ادامه گفت که این کم‌کاری دستگاه‌ها انگشت‌نگاری سبب شده است تا اکثریت رأی‌دهنده‌گان بدون رأی‌دهی به خانه برگردند.
این در حالی است که پیش از این کمیسیون مستقل انتخابات از کارکرد این دستگاه‌ها اطمینان داده بود. این کمیسیون گفته بود که این دستگاه‌ها در حضور ناظران ملی و بین‌المللی چک شده است و کدام مشکل در آن یافت نشده است. هم‌چنان این کمیسیون گفته بود، در صورتی که این دستگاه‌ها از کار بیفتد این کمیسیون دستگاه‌ها احتیاطی را در تمامی مراکز رأی‌دهی در نظر گرفته است؛ چیزی که این رأی‌دهنده‌گان آن را رد کردند.
واکنش‌ها
در همین حال شماری از چهره‌های سیاسی از نابسامانی‌ها در روز رأی‌گیری انتقاد می‌کنند. شماری از چهره‌های سیاسی از نرسیدن فهرست رأی‌دهنده‌گان و کم‌کاری دستگاه‌های انگشت‌نگاری به شدت انتقاد کردند.
محمد محقق عضو دسته انتخاباتی «ثبات و هم‌گرایی» به رهبری عبدالله عبدالله از نرسیدن فهرست نام رأی‌دهنده‌گان و هم‌چنان تاخیر از آغاز روند رأی‌دهی در کابل و شماری از ولایت به شدت از کمیسیون مستقل انتخابات انتقاد کرد.
انتخاب ریاست جمهوری دیروز زیر سایه شدید تهدیدات امنیتی برگزار شد.
در این انتخابات ۱۸ تن برای احراز کرسی ریاست جمهوری نامزد کرده بودند، از این میان چهار نامزد، به نفع آقای غنی کناره‌گیری کردند. بیش از نُه میلیون تن واجد شرایط انتخابات ریاست جمهوری اعلان شده بودند، اما هنوز روشن نیست که از این میان، چی تعدادی در انتخابات شرکت کرده‌اند.
