کمیسیون مستقل انتخابات رسالت تاریخی خود را درک کند

کمپین‌های انتخابات ریاست جمهوری به پایان رسید. امروز و فردا دوره‌ی سکوت است، روز شنبه شهروندان جمهوری ما به پای صندوق‌های رأی می‌روند تا رییس‌جمهور آینده را انتخاب کنند. در نظم جمهوری، حکومت انتخابی است و مشروعیتش را از رأی شهروندان می‌گیرد. قانون اساسی افغانستان را یک جمهوری تعریف کرده است که حکومت، ‌دستگاه قانون‌گذاری و شوراهای محلی ولایتی آن باید مشروعیت انتخاباتی داشته باشد. مشروعیت انتخاباتی حکومت، اساس یک نظم جمهوری است. به همین دلیل است که انتخابات برای گزینش رییس‌جمهور برگزار می‌شود. پایان مهلت کمپین‌های انتخاباتی به معنای آن است که یک مرحله‌ی مهم انتخابات ریاست جمهوری به پایان رسیده است. نامزدان انتخابات ریاست جمهوری افکار و برنامه‌های‌شان را برای شهروندان توضیح دادند. حال نوبت شهروندان است که رأی بدهند. پس از روز رأی‌دهی مرحله‌ی شمارش می‌رسد که کمیسیون مستقل انتخابات مکلف است با امانت‌داری آن را به انجام برساند.

از شروع سال جاری میلادی تردید‌های جدی نسبت به برگزاری انتخابات ریاست جمهوری وجود داشت. ولی حال دیگر تردیدی باقی نمانده است که این انتخابات برگزار می‌شود. شهروندان جمهوری بار دیگر به پای صندوق‌های رأی می‌روند و دموکراسی یک بار دیگر در کشور تمثیل می‌شود. تردیدی نیست که بحران سیاسی همیشه پی‌آمد انتخابات در کشور ما بوده است. هیچ انتخاباتی نظم جمهوری پسا بن بدون مشکل و جنجال، برگزار نشده است. ولی وقتی مشکلات تخنیکی و فنی در روز برگزاری انتخابات به حداقل برسد و کمیسیون مستقل انتخابات بتواند مرحله‌ی شمارش را با امانت‌داری سپری کند، هر نوع جنجال سیاسی قابل مدیریت خواهد بود. ولی اگر کمیسیون مستقل انتخابات مثل انتخابات پارلمانی سال گذشته عمل کند، مشکل جدی به وجود می‌آید.

وظیفه‌ی کمیسیون مستقل انتخابات است که در روز رأی‌دهی تمام آماده‌گی‌های لازم را نهایی کند. کمیسیون مستقل انتخابات باید از همین فرصت دو روزه استفاده کند و فهرست رأی‌دهنده‌گان هر محل را در دیوار آن محل نصب کند تا هر رأی‌دهنده‌ای در این دو روز فرصت داشته باشد که آن فهرست را ببیند و مطمین شود که نامش در فهرست موجود است. در انتخابات پارلمانی گذشته فهرست رأی‌دهنده‌گان در برخی از محل‌های رأی‌دهی هیچ وجود نداشت. فهرست برخی از محل‌های رأی‌دهی هم جابه‌جا شده بود. فهرست یک محل را به محل دیگر آورده بودند. حتا فهرست یک محل مربوط به یک ولایت دیگر را در یکی از نواحی کابل آورده بودند و فهرست آن ناحیه‌ی کابل به یک محل دیگر در یک ولایت دیگر رفته بود. این ضعف مدیریت سبب شد که انتخابات پارلمانی بسیار افتضاح باشد. افتضاح به حدی بود که رییس اجرایی، معاون رییس‌جمهور و وزیر خارجه نام‌های شان در محل‌های که ثبت نام کرده بودند نمی‌یافتند. یکی از معاونان رییس‌جمهور به یک محل در کابل رفت تا رأی بدهد ولی محل هنوز باز نشده بود. این وضعیت نباید در انتخابات ریاست جمهوری تکرار شود.

اگر این بی‌نظمی‌های مدیریتی در انتخابات ریاست جمهوری تکرار شود، احتمال تشدید بحران سیاسی را بیش‌تر می‌سازد. کمیسیون مستقل انتخابات می‌داند که انتخابات کنونی مخالفان زیادی دارد. تنها طالبان نیستند که به اهداف مربوط به انتخابات تهدید به حمله کرده‌اند. برخی از سیاست‌مدارانی که در گذشته مقام‌های انتخابی داشتند و یا خود در انتخابات‌ها نامزد کرده بودند، علم مخالفت با انتخابات را بلند کرده‌اند. اگر مشکلات تخنیکی و فنی در انتخابات ریاست جمهوری بیش‌تر باشد، ‌تبر آن سیاست‌مداران هم دسته می‌یابد. بنا بر این کمیسیون مستقل انتخابات غیر از بستن منفذهای تقلب و مدیریت نیرومند روند، ‌هیچ انتخاب دیگری ندارد. کمیسیون مستقل انتخابات باید اجازه ندهد که مثلاً در روز انتخابات یک حوزه‌ی جغرافیایی مثلاً ماشین‌های بایومتریک از کار بیافتد و انتخابات بدون آن برگزار شود. کمیسیون به پالیسی‌ای که خود وضع کرده است باید پابند باشد و اجازه ندهد که هیچ نوع بی‌نظمی رخ بدهد. کمیشنران باید دبیرخانه‌ی کمیسیون و تمام بدنه‌ی اجرایی این سازمان را کنترول کنند تا تمام پالیسی‌هایی که در جلسه‌ی مشترک کمیشنران تصویب شده است، عملی شود. کمیسیون مستقل انتخابات باید رسالت تاریخی خودش را درک کند.