کوچی‌ها: چراگاههای ما را برگردانید
شماری از کوچی‌ها در اعتراض به غصب چراگاه‌های‌شان از سوی افراد زورگو، دست به راهپیمایی زدند. آنان بامداد روز یک‌شنبه، ۲۴ سنبله، همراه با هزاران رأس مواشی در برابر درب ورودی پارلمان گرد آمدند و هشدار دادند در صورتی که به خواست‌های‌شان رسیده‌گی نشود، کشور را ترک خواهند کرد.
ذوالفقار استانکزی، معاون انجمن دفاع از حقوق کوچی‌ها، در صحبت با روزنامه افغان رادیو گفت که از چندی بدین سو بر تردد و استفاده از چراگاه‌های‌شان در ولایت‌های مختلف، محدودیت وضع شده است. آقای استانکزی افزود: «بر اساس حکم رییس جمهور غنی به مناطق سردسیر رفته نمی‌توانیم و به دلیل غاصبان زمین به ولایت‌های گرمسیر.» معاون انجمن دفاع از حقوق کوچی‌ها افزود: «شماری از مافیای زمین با مقام‌های محلی ولایت‌های ننگرهار و لغمان هم‌دست شده‌اند و یک مقدار چراگاههای مردم کوچی را غصب کرده و قصد دارند تمام چراگاههای ما را غصب کنند.»
آنان پارلمان را خانه ملت عنوان می‌کنند و از نماینده‌گان این خانه می‌خواهند که پیش از رسیدن فصل زمستان، مسأله چراگاه‌های‌شان را در مناطق گرمسیر حل کنند. به سخن آنان، در قسمتی از چراگاههای آنان در شماری از ولسوالی‌های ولایت ننگرهار باغ‌های زراعتی و شهرک‌های رهایشی ساخته شده و آنان تنها حق تردد و استفاده از چراگاههای شمار محدودی از ولسوالی‌های این ولایت را دارند. عبدالباقی کوچی، از اعتراض‌کننده‌گان می‌گوید، در صورتی که حکومت و پارلمان به خواست‌های آنان پاسخ مثبت ندهد، گوسفندان‌شان را در درب ورودی پارلمان ذبح و کشور را ترک خواهند کرد.
این در حالی است که کوچی‌ها به دلیل نداشتن سرپناه ثابت و نگهداری حیوانات، در هفت زون کشور تردد می‌کنند. آنان در فصل زمستان به ولایت‌های گرمسیر و در فصل تابستان به ولایت‌های سردسیر سفر می‌کنند. به گونه‌ی مثال، کوچی‌هایی که در زون جنوب زنده‌گی می‌کنند، در فصل گرما به ولایت غزنی و در فصل سرما به ولایت قندهار می‌روند. هم‌چنان شماری دیگر آنان بین ولایت‌های لوگر، میدان‌وردک و ننگرهار تردد دارند.
هرچند کوچیدن موسمی کوچی‌ها و استفاده از چراگاههای آنان پیشینه دیرینه دارد، اما با گسترش شهرها و افزایش نفوس ولایت‌ها، چراگاه‌ها و زمین‌های غیراملاکی در حال محدود شدن است. از همین رو، قانون اساسی کشور دولت را مکلف دانسته است برای کوچی‌ها زمینه مسکن را فراهم کند. در ماده چهاردهم قانون اساسی آمده است: «دولت برای انکشاف زراعت و مالداری، بهبود شرایط اقتصادی، اجتماعی و معیشتی دهقانان و مالداران و اسکان و بهبود زنده‌گی کوچیان، در حدود بنیه مالی دولت، پروگرام‌های مؤثر طرح و تطبیق می‌نماید.» بخشی دیگر این ماده هم‌چنان افزوده است: «دولت به منظور تهیه مسکن و توزیع ملکیت‌های عامه برای اتباع مستحق، مطابق به احکام قانون و در حدود امکانات مالی، تدابیر لازم اتخاذ می‌نماید.»
برای تطبیق این ماده قانون، حامد کرزی، رییس جمهور پیشین کشور در سال ۱۳۸۹ فرمانی را صادر کرد که بر اساس آن برای هر خانواده کوچی باید ده جریب زمین توزیع شود تا مشکلات مواشی و مشکلات کوچی‌ها حین تردد با باشنده‌گان ولایت‌های دیگر برطرف شود. اما آن‌چنانی که نماینده‌گان کوچی‌ها می‌گویند، دولت تا کنون هیچ اقدامی برای توزیع این زمین‌ها نکرده است.
منصور ملاخیل، رییس انجمن دفاع از حقوق کوچی‌ها، می‌گوید که این فرمان در زمان حکومت آقای کرزی تطبیق نشد، اما با آمدن حکومت وحدت ملی، رییس جمهور غنی ضمن این‌که فرمان توزیع زمین را تطبیق نکرده، برای کوچی‌ها محدودیت‌هایی نیز وضع کرده است. آقای ملاخیل افزود، پس از جنجال‌های به میان آمده در ولسوالی بهسود میدان‌وردک، آقای غنی فرمان داده است تا زمانی که مشکل چراگاههای کوچی‌ها حل نشود، آنان حق ندارند به مناطق زیر منازعه بروند. هرچند خواستیم نظر وزارت زراعت، آبیاری و مالداری را در این مورد داشته باشیم، اما با تماس‌های مکرر موفق نشدیم.
این در حالی است که نزاع بین کوچی‌ها و باشنده‌گان شماری از ولایت‌ها از چندین سال به‌این‌سو ادامه دارد. در آخرین مورد، درگیری‌ای که میان باشنده‌گان ولسوالی بهسود میدان‌وردک با کوچی‌ها صورت گرفت، از هردو طرف ده‌ها کشته و زخمی برجا ماند. در پی این درگیری‌ها، رییس جمهور غنی دستور داد که کوچی‌ها نباید به مناطق مورد منازعه بروند تا این‌که مسأله حقوقی چراگاههای آنان حل شود.
کوچی‌ها در حالی نسبت به غصب چراگاه‌های‌شان از سوی افراد زورگو در ولایت‌های مختلف کشور اعتراض دارند که آقای غنی چندی پیش وعده سپرده است که چراگاههای کوچی‌ها تا بیست سال دیگر حفظ خواهد شد. با این حال، کوچی‌ها هشدار می‌دهند که اگر مشکل چراگاههای آنان حل نشود، به اعتراض‌های‌شان ادامه خواهند داد.
بر اساس آمار رسمی اداره احصاییه مرکزی، در حال حاضر حدود یک اعشاریه شش میلیون کوچی در سراسر کشور زنده‌گی می‌کنند. کوچی‌ها اما این آمار را دقیق نمی‌دانند و می‌گویند که نفوس آنان بیش از سه میلیون نفر است.
