امام اعظم با بستن راه مخالف بود
خلیل اسیر
پولیس روز چهارشنبه برای برگزاری سمپوزیم بین‌المللی امام اعظم ابوحنیفه جادههای منتهی به تالار لویه‌جرگه را در ناحیه پنجم شهر کابل بسته بود. احتمالاً این جاده‌ها روز پنج‌شنبه نیز به روی رفت‌وآمد بسته خواهد بود. این سمپوزیم برای دو روز از بیست‌ونهم تا سی‌ام جوزا با حضور مقامات حکومتی، عالمان دین و مهمانانی از پانزده کشور خارجی برگزار شده است. این اولین سمپوزیم بین‌المللی امام ابوحنیفه است که با ابتکار حکومت افغانستان برگزار شده است.
تالار لویه‌جرگه در محوطه دانشگاه پلی‌تخنیک از بزرگ‌ترین تالارهای دولتی برای برگزاری نشست‌های بزرگ سیاسی و فرهنگی در شهر کابل است. در این تالار هرازچندگاهی نشست‌هایی با اشتراک پرتعداد مقامات دولتی، چهره‌های سیاسی، جهادی، حزبی و فرهنگی و بعضاً مردم عام برگزار می‌شود. کابل در مواردی هم‌زمان با برگزاری این نشست‌ها به صورت کامل تعطیل است؛ اما در بیش‌تر موارد، تنها دانشگاه پلی‌تخنیک از جانب دولت تعطیل اعلام شده است.
از مقابل تالار لویه‌جرگه یک جاده عمومی گذشته است که بخش‌های شمالی، غربی و بخشی از جنوب شهر کابل را با مرکز شهر وصل می‌کند. روزانه هزاران موتر و صدها هزار نفر از این جاده برای رفت‌وآمد به مرکز شهر و از آن‌جا به دیگر نقاط کابل استفاده می‌کنند.
ترافیک این جاده در روزهای عادی هم نسبتاً سنگین است. این مشکل اما در سطحی نیست که بتواند سایر جادههای منتهی به مرکز شهر را فلج کند. جادههای شمالی، غربی و جنوبی منتهی به مرکز شهر زمانی از وضعیت این جاده متأثر می‌شود که پولیس به مناسبت‌های مختلف آن را می‌بندد. به طور مثال، روز چهارشنبه، بیست‌ونهم جوزا، جاده‌هایی که از مناطق دارالامان، کوته‌سنگی و گردنه کارته سخی به مرکز شهر کشیده شده است، برای چندین ساعت دچار ترافیک سنگین بود؛ به گونه‌ای که در این روز برای سفر با موتر از کوته‌سنگی تا شهر نو کابل بین سه تا چهارونیم ساعت زمان سپری شده است. این در حالی است که در روزهایی که جاده مقابل تالار لویه‌جرگه به روی رفت‌وآمد موترها باز است، در این فاصله بین پانزده تا بیست دقیقه زمان سپری نمی‌شود.
به روایت تاریخ، امام ابوحنیفه نعمان بن ثابت (۵۰ – ۱۵۰ ه.ق) اصالت کابلی دارد. در پی مهاجرت خانواده‌اش به کوفه، در آن‌جا متولد شده است. او به عنوان فقیه و متکلم نامدار کوفه، بنیان‌گذار مذهب حنفی، یکی از چهار مذهب اهل سنت است.
در روایت‌های تاریخی، ابوحنیفه به عنوان فقیه و متشرع اصلاح‌گرا و عدل‌گرا معرفی شده است. می‌گویند که او به آزادی فردی و اختیار باور داشت و در صدور رأی و فتوا بسیار صریح بود. ابوحنیفه هم‌چنان با فساد در دستگاه‌های خلافت اموی‌ها و عباسی‌ها مخالف بوده و از همین رو مسند قضا را در دستگاه خلافت آن زمان نپذیرفته است. گفته شده که او در دوره خلافت منصور، از خلفای دوره عباسی، ابتدا زندانی شد و سپس درگذشت.
حکومت افغانستان اکنون برای اولین‌بار سمپوزیم بین‌المللی امام اعظم ابوحنیفه را در تالار لویه‌جرگه در شهر کابل برگزار کرده است. گفته شده که حدود سه‌هزار نفر در این سمپوزیم شرکت کرده‌اند. این سمپوزیم زیر تدابیر شدید امنیتی برگزار شده است.
در نقاط مختلف جادههای منتهی به تالار لویه‌جرگه، ایست‌های بازرسی سیار ایجاد شده است. شهرداری کابل اما در اعلامیه‌ای، از این کار انتقاد کرده است. به گفته این اداره، پولیس، شهرداری کابل را در جریان ایجاد این ایست‌ها قرار نداده و این مسأله باعث اخلال نظم ترافیکی در سطح شهر شده است. شاروالی هم‌چنان از مردم خواسته است که صبوری اختیار کنند.
پولیس هم‌چنان جاده عمومی کارته پروان – کارته مامورین را که از مقابل تالار لویه‌جرگه می‌گذرد، به روی ترافیک بسته است. شرح این جاده قبلاً رفته است.
بستن جاده عمومی کارته پروان – کارته مامورین به روی ترافیک، با خشم مردم در بخش‌های شمالی، غربی و جنوبی شهر کابل روبه‌رو شده است. مردم می‌گویند که پولیس از پیش اطلاع نداده بود که این جاده را بسته است. به گفته مردم، این کار پولیس نادرست است و باعث جنجال‌های بسیار در رفت‌وآمد آن‌ها به مرکز شهر شده است.
راننده‌گان نیز نسبت به انسداد این جاده اعتراض کرده‌اند. ساعت هشت صبح روز چهارشنبه، بسیاری از راننده‌گان موترهای تکسی و لینی، موترهای خود را در کنار جاده‌ها در کوته‌سنگی پارک کرده و دست از کار کشیده بودند.
مردم، کسبه‌کاران و بسیاری از کارکنان ادارات که از این وضعیت مطلع نبودند، در امتداد جاده‌ها سرگردان بودند. راننده‌گان موترهایی که خالی از سرنشین بودند، به دلیل ترافیک سنگین، حاضر نبودند مردم را جابه‌جا کنند. راننده‌گان می‌گفتند که برای انتقال مسافر به سمت مرکز شهر، ساعت‌ها در راه‌بندان و ترافیک گیر خواهند ماند و این برای آن‌ها به صرفه نیست. به همین دلیل، شماری از راننده‌گان کرایه موتر را از ۱۰۰ افغانی تا ۶۰۰ افغانی بالا برده بودند.
کسانی که با موتر از باریک‌راه گردنه کارته سخی راهی مرکز شهر بودند، ساعت‌ها در ترافیک گیر مانده بودند. آن‌ها از برگزاری برنامه‌های مهم در تالار لویه‌جرگه انتقاد داشتند. این شهروندان آزاردیده می‌گفتند که بهتر است این گونه برنامه‌ها در خود ارگ و یا در پارلمان برگزار شود تا به این ترتیب به سایر مردم آسیب نرسد.
ترافیک برای ساعاتی بسیار سنگین بود. بعدازظهر چهارشنبه از سنگینی آن کمی کاسته شده بود. این وضعیت در ساعات اولیه صبح آن‌قدر رقت‌بار و آزاردهنده بود که اگر امام اعظم ابوحنیفه (ره) در حیات بودی، قطعاً فتوا می‌داد که جادههای کابل را دیگر نبندید و به زنده‌گی مردم آسیب بیش‌تر نزنید.
در جریان امسال این سومین نشست بزرگ است که در تالار لویه‌جرگه برگزار می‌شود. از این میان، دو بار جاده مقابل لویه‌جرگه به روی رفت‌وآمد بسته شده است. این جاده باری در ماه ثور برای چند روز به خاطر برگزاری لویه‌جرگه مشورتی صلح بسته شده بود. در آن زمان و در پی به میان آمدن ترافیک سنگین، یک کودک در راه رسیدن به شفاخانه جان باخت. این جرگه که از سوی منتقدان حکومت یک نوع کمپین انتخاباتی خوانده شده است، تحریم شده بود.
پس از آن، در جمعه هفته گذشته، نشستی زیر نام «اولین کنگره شورای هم‌آهنگی اقوام تشیع افغانستان» از سوی سیروس اعلاف، مشاور رییس جمهور غنی، در این تالار برگزار شد. هدف از برگزاری این نشست، ایجاد هم‌آهنگی میان شیعه‌های غیرهزاره افغانستان خوانده شده بود. سیروس اعلاف که مشاور رییس جمهور نیز است، در سخنانی خطاب به شیعه‌های غیرهزاره گفته است که نباید بعد از این بانک رأی برای دیگران باشند و باید مستقلانه در قدرت سهیم شوند. از آن‌جایی که ابتکار این طرح به دست سیروس اعلاف بوده است، این نشست یک نوع کمپین برای دسته انتخاباتی «دولت‌ساز» به رهبری غنی و هم‌چنان دامن زدن به شکاف‌های اجتماعی در کشور تلقی شده است.
قابل یادآوری است که پولیس در روز برگزاری این نشست، جاده مقابل این تالار را به روی رفت‌وآمد موترها باز گذاشته بود.
با برگزاری این گونه نشست‌ها که عمدتاً انگیزه سیاسی دارد، نظم عادی دانشگاه پلی‌تخنیک نیز به هم می‌خورد. در روزهایی که لویه‌جرگه مشورتی صلح برگزار شده بود، به شمول این دانشگاه، تمامی مراکز آموزشی و ادارات دولتی در شهر کابل تعطیل شده بود. هم‌چنان این‌بار که سمپوزیم امام اعظم ابوحنیفه در تالار لویه‌جرگه در جریان است، نظم این دانشگاه مختل شده است. یکی از دانشجویان این دانشگاه به روزنامه افغان رادیو گفت که دانشگاه پلی‌تخنیک روز چهارشنبه تعطیل نبود، اما آن‌ها برای حاضر شدن بر سر صنف فاصله‌های طولانی را پیاده رفته و بسیار ناوقت به دانشگاه رسیده‌اند. به همین شکل استادان نیز ناوقت به درس‌ها آغاز کرده‌اند. این دانشجو گفت که به صورت دقیق روشن نیست که روز پنج‌شنبه سرنوشت آن‌ها چه خواهد شد.
این سناریو در زنده‌گی دانشجویان پلی‌تخنیک و مردم شهر کابل هر سال برای چند بار تکرار می‌شود، اما تا هنوز اعتراضات در این زمینه نتیجه‌ای به همراه نداشته است. حکومت در این مدت طوری رفتار کرده است که گویا دشواری‌های زنده‌گی مردم اصلاً برایش مهم نیست و چیزی که برایش اهمیت دارد، برپایی برنامه‌ها با هر قیمتی برای تعقیب اهداف خودش است.
