برخورد غیرحرفه‌ای کاربران فیس‌بوک با «ادعای فحشا در ارگ»
در سال‌های اخیر برخوردهای متفاوت کاربران شبکه‌های اجتماعی با رویدادها رواج یافته است. در مقطع‌های زمانی مختلف، کاربران شبکه‌های اجتماعی، سرگرم سوژه‌ها و رویدادهای مختلف می‌شوند. این برخوردها، در همه‌‌ی حالات با رویکردهای متفاوتی صورت می‌یابد. اخیراً ادعای حبیب‌الله احمدزی، مشاور پیشین ارگ، در «رابطه به فحشا در ارگ»، روزها سر زبان فیس‌بوکی‌ها بود. کاربران پیوسته در این مورد نوشتند و عکس‌هایی را نیز دست‌به‌دست کردند.
در میان، برخوردهای فیس‌بوکی با قضیه‌‌ای که آقای احمدزی مطرح کرد، آن‌چه برای بسیاری‌ها قابل انتقاد و نادرست خوانده می‌شود، نشر عکس‌هایی شماری از زنان حکومتی و غیرحکومتی در پیوند به این موضوع است. کاربران فیس‌بوک، در یکی دو هفته‌ی گذشته، عکس‌هایی شماری از زنان را نشر می‌کنند و بر پیشانی آن، ادعای فحشا در ارگ را ضمیمه می‌کنند. در برخی مواقع، این مورد، بدل به سوژه‌ی طنز کاربران فیس‌بوک نیز شده است. با این حال، شماری دیگر از کاربران فیس‌بوک، از این نوع برخورد، شدیداً انتقاد کرده‌اند و آن را اهانتی به نشانی زنانی که طی سال‌ها تلاش، به پیش‌رفت‌هایی دست یافته‌اند، می‌دانند.
پس از نشر ادعاهای حبیب‌الله احمدزی در شبکه‌های اجتماعی، در کنار آن عکسی از یک شمار زنان در پهلوی رییس جمهور غنی به نشر می‌رسید. در این عکس، رییس جمهور با شماری از زنان کارمند در دستگاه حکومت و نهادهای رسانه‌ای ایستاده است. وحیده فیضی، مسوول بخش زنان کمیته‌ی مصونیت خبرنگاران افغانستان، یکی از کسانی است که در این عکس حضور دارد. به گفته‌ی خودش، این عکس از زمانی است که وی از سوی رییس جمهور، یک مدال به پاس کارهای رسانه‌ای‌اش به دست آورد. وحیده فیضی می‌گوید که کاربران شبکه‌های اجتماعی، با استفاده از آزادی بیان، با نشر عکس‌های زنان، ضمیمه‌ی ادعاهای احمدزی، به زنان توهین کرده‌اند. وی می‌گوید که این افراد و آقای احمدزی، تاکنون هیچ سندی را مبنی بر درست ثابت کردن ادعای‌شان مطرح نکرده‌اند. خانم فیضی می‌افزاید که مطرح کردن بحث ترویج فحشا در ارگ و بازتاب آن‌چنانی آن در شبکه‌های اجتماعی، جایگاه زنان را دستگاه حکومت، خدشه‌دار و کار را برای‌شان دشوار خواهد کرد. وی تأکید می‌کند که در افغانستان، شماری از شهروندان روش استفاده از حق آزادی بیان را نمی‌دانند و از این رهگذر، دست به پخش و نشر هر چیز می‌کنند. مسوول بخش زنان کمیته‌ی مصونیت خبرنگاران می‌گوید که نیاز است در این مورد سندها در اختیار لوی‌سارنوالی قرار داده شود و این نهاد، به بررسی آن بپردازد.
با این حال، مجیب خلوت‌گر، رییس اجرایی نی، نهاد حمایت‌کننده‌ی رسانه‌های آزاد افغانستان، می‌گوید که برای ترویج فرهنگ استفاده‌ی درست از شبکه‌های اجتماعی در کشور، نیاز به زمان است. آقای خلوت‌گر می‌افزاید که اگر حکومت، زمینه‌ی بررسی ادعای آقای احمدزی را از سوی یک نهاد بی‌طرف فراهم می‌کرد، کاربران فیس‌بوک مجال بازتاب آن را به روش‌های نادرست، نمی‌داشتند. آقای خلوت‌گر تأکید می‌کند که نیاز است وزارت اطلاعات و فرهنگ، به خاطر استفاده از شبکه‌های مجازی، فرهنگ‌سازی کند. به گفته‌ی خلوت‌گر، دلیل برخورد غیرحرفه‌ای کاربران شبکه‌های اجتماعی با قضایا، «نبود فرهنگ» است.
در همین حال، مسوولان در وزارت اطلاعات و فرهنگ می‌گویند که این وزارت روی تهیه‌ی مقرره‌ی استفاده از شبکه‌های اجتماعی را می‌کند. جعفر راستین، رییس نشراتی وزارت اطلاعات و فرهنگ می‌گوید که این مقرره که در بر گیرنده‌ی روش استفاده از شبکه‌های اجتماعی است، به زودی نهایی خواهد شد. با این حال، وی تأکید می‌کند که کاربران شبکه‌های اجتماعی، پیش از آن‌که به چارچوب حقوق استفاده از این شبکه‌ها متوسل شوند، نیاز است مسایل را با در نظر داشتن ابعاد اخلاقی آن، بازتاب بدهند. آقای راستین نیز، اضافه می‌کند که در شبکه‌های اجتماعی، در مورد زنانی که در دستگاه حکومت کار می‌کنند، قضاوت نادرست شده است و این یک تخطی نیز به شمار می‌رود.
این در حالی است که به تازه‌گی اطرافیان محمداشرف غنی به «ترویج سیستماتیک فحشا در ارگ و ادارات و هم‌چنان توزیع پول به نامزدان انتخابات پارلمانی برای نفوذ حکومت در مجلس نماینده‌گان» متهم شده‌اند. این دو اتهام از سوی حبیب‌الله احمدزی، مشاور پیشین امنیتی ریاست جمهوری، در گفت‌وگو با تلویزیون خصوصی «خورشید» مطرح و رسانه‌ای شده است. آقای احمدزی در یک مصاحبه تلویزیونی دیگرش بار دیگر بر صحت ادعاهایش تأکید کرده و گفته است که در این زمینه سندهای کافی دارد، اما لوی‌سارنوالی گفته است که آقای احمدزی به این اداره حضور یافته، ولی سندی برای ادعاهایش ارایه نکرده است.
پیش از این، وزارت مخابرات و تکنولوژی معلوماتی از وضع یک‌سری محدودیت‌ها در شبکه‌های اجتماعی خبر داده بود. این وزارت، در ماه حمل اعلام کرد که به کمپنی فیس‌بوک شش ماه فرصت می‌دهد تا در این مدت پالیسی‌ها و قوانین دولت افغانستان را رعایت کند. شهزادگل آریوبی سرپرست پیشین وزارت مخابرات هشدار داده بود، در صورتی که کمپنی فیس‌بوک پالیسی‌ها و قوانین افغانستان را رعایت نکند، فعالیت فیس‌بوک در افغانستان را «مطلقاً» متوقف می‌کند. مسوولان وزارت مخابرات گفته بودند که برای رعایت حریم خصوصی و فرهنگ مردم و هم‌چنان استفاده مؤثر از شبکه‌های اجتماعی پالیسی‌ای را تهیه کرده است و از مجراهای دیپلماتیک و وزارت امور خارجه از کمپنی فیس‌بوک خواهد خواست تا این پالیسی را بر کاربران فیس‌بوک در افغانستان اجرایی کند.
در کنار این، وزارت مخابرات و تکنولوژی معلوماتی کشور در ماه حمل، قرارداد همکاری محلی‌سازی استفاده از فیس‌بوک را با کمپنی «فیس‌بوک» امضا کرد. بر اساس این قرارداد، مرکز مبادله معلومات کاربران فیس‌بوک در داخل کشور قرار می‌گیرد و توسط مرکز ملی مبادله اطلاعات (NIXA) مدیریت می‌شود.
یادداشت: این گزارش با همکاری کمیته‌ی مصونیت خبرنگاران افغان تهیه شده است.
