توافق کمیسیون انتخابات و احزاب سیاسی: انتخابات به صورت «آنلاین» برگزار می‌شود
خلیل اسیر
کمیسیون مستقل انتخابات و احزاب سیاسی توافق کرده‌اند تا انتخابات ششم میزان با استفاده از تکنولوژی انگشت‌نگاری و به صورت «آنلاین» برگزار شود. کمیته سیاسی احزاب می‌گوید که جلسه دو طرف برای بحث در این باره روز جمعه گذشته برگزار شده بود. کمیسیون مستقل انتخابات تا کنون در این باره چیزی نگفته است.
محمد ناطقی، رییس کمیته سیاسی احزاب، می‌گوید که مسوولان کمیسیون مستقل انتخابات روز جمعه بیستم ثور با نماینده‌گان احزاب سیاسی در باره استفاده از تکنولوژی انگشت‌نگاری در انتخابات ششم میزان دیدار و گفت‌وگو کرده‌اند. ناطقی افزود که مسوولان کمیسیون مستقل انتخابات در این دیدار دو طرح متفاوت را با نماینده‌گان احزاب سیاسی در باره استفاده از تکنولوژی انگشت‌نگاری در انتخابات شریک کردند. به گفته ناطقی، براساس طرح نخست، فهرست موجود رأی‌دهنده‌گان باید باطل می‌شد و کمیسیون مستقل انتخابات برای بار دوم رأی‌دهنده‌گان را نام‌نویسی و انگشت‌نگاری می‌کرد. او علاوه که کمیسیون مستقل انتخابات از تطبیق این طرح به دلیل محدودیت زمانی اظهار عجز کرد و گفت که اگر این طرح را عملی کند، در آن صورت انتخابات باید مجدداً به تعویق انداخته شود. به همین دلیل دو طرف توافق کردند تا انتخابات را مطابق طرح دومی دنبال کنند.
بر اساس طرح دومی، قرار است نام‌نویسی تقویتی رأی‌دهنده‌گان در ۲۶ ثور آغاز شود. برای تکمیل این مرحله نزدیک به یک ماه زمان در نظر گرفته شده است. محمد ناطقی می‌گوید که مطابق این طرح، فهرست رأی‌دهنده‌گانی که در انتخابات پارلمانی پارسال تهیه شده بود، حفظ و برایتکمیل این فهرست، نام‌نویسی تقویتی انجام می‌شود. او گفت که در مرحله نام‌نویسی تقویتی، رأی‌دهنده‌گان انگشت‌نگاری نمی‌شوند و کار انگشت‌نگاری آن‌ها در روز انتخابات انجام خواهد شد. براساس معلومات محمد ناطقی از طرح دوم کمیسیون مستقل انتخابات، قرار است نشان هر ۱۰ انگشت و عکس چهره رأی‌دهنده در روز انتخابات در دستگاه انگشت‌نگاری ثبت و مشخصات هویتی او در قالب «بارکد» در پشت برگه رأی‌دهی‌اش نیز چسبانده شود. رییس کمیته سیاسی احزاب می‌گوید که در طرح دومی کمیسیون مستقل انتخابات متعهد شده است تا انتخابات را به صورت «آنلاین» برگزار کند.
محمد ناطقی بیان داشت که نماینده‌گان احزاب سیاسی سرانجام با مسوولان کمیسیون مستقل انتخابات توافق کردند تا طرح دومی به اجرا گذاشته شود. او گفت که از دید احزاب سیاسی، برگزاری انتخابات مطابق طرح دومی بهتر از آن است که انتخابات به دلیل انگشت‌نگاری و نام‌نویسی مجدد رأی‌دهنده‌گان به تعویق انداخته شود. ناطقی علاوه کرد که کمیسیون مستقل انتخابات به آن‌ها اطمینان داده است که طرح دومی می‌تواند حداکثر شفافیت در انتخابات را تأمین کند.
مسوولان کمیسیون مستقل انتخابات گفته‌اند که ۸۰ درصد انتخابات پارلمانی در سال گذشته با استفاده از تکنولوژی انگشت‌نگاری برگزار شده بود. به گفته این مسوولان، در مراکز و محلاتی که از این دستگاه‌ها استفاده شده است، میزان تقلب بسیار پایین و «کم‌تر از دو درصد» بوده است. تقلب بر اساس معلومات آن‌ها در این انتخابات تنها در محلات و مراکزی اتفاق افتاده است که از دستگاه‌های انگشت‌نگاری کار گرفته نشده است.
محمد ناطقی با یادآوری این معلومات کمیسیون مستقل انتخابات تأکید کرد که انگشت‌نگاری رأی‌دهنده‌گان در روز انتخابات می‌تواند حداکثر شفافیت در انتخابات را تأمین کند. او گفت که «آنلاین» بودن انتخابات نیز تأثیر مستقیم روی شفافیت انتخابات دارد و احزاب سیاسی انتظار دارند که این وعده‌های کمیسیون مستقل انتخابات عملی شود.
اما نهادهای ناظر انتخاباتی نسبت به عملی شدن تعهدات کمیسیون مستقل انتخابات به احزاب سیاسی با دیده شک و تردید می‌بینند. یوسف رشید، رییس اجرایی بنیاد انتخابات شفاف و عادلانه افغانستان یا «فیفا»، می‌گوید که طرح دوم کمیسیون مستقل انتخابات، تکرار همان طرحی است که در انتخابات پارلمانی پارسال به اجرا گذاشته بود. رشید افزود که با اجرایی شدن این طرح، نتیجه مشابه با نتیجه انتخابات پارلمانی سال گذشته به دست خواهد آمد و کشور بار دیگر دچار آشوب خواهد شد. او هم‌چنان تأکید کرد که کمیسیون مستقل انتخابات به دنبال وقت‌کشی است و نمی‌تواند وعده‌های «سرخرمن» خود را عملی کند. رشید توصیه کرد که اگر کمیسیون مستقل انتخابات به دنبال برگزاری انتخابات عادلانه و شفاف است، می‌باید با متخصصان این عرصه وارد گفت‌وگو شود و برنامه‌ها و وعده‌های خود را مطابق پیشنهادات آن‌ها تنظیم کند. او گفت که درست در ظاهر امر رضایت احزاب سیاسی به دست آمده است، اما در صورت عملی نشدن وعده‌های کمیسیون مستقل انتخابات، کشور دچار آشوب سیاسی تازه خواهد شد و در آن صورت کمیشنران این کمیسیون نخواهند توانست این آشوب را مدیریت کنند.
با این حال، شماری از دسته‌های انتخاباتی از برگزاری انتخابات با استفاده از تکنولوژی بایومتریک استقبال میکنند. محمدعارف کیانی، سخنگوی دسته انتخاباتی «امنیت و عدالت»، می‌گوید که استفاده از تکنولوژی انگشت‌نگاری در انتخابات باعث تأمین شفافیت در این پروسه خواهد شد و اعتماد مردم نسبت به انتخابات را دوباره احیا خواهد کرد. او همزمان گفت که برای این کار نیاز است تا کارکنان انتخابات به اندازه کافی آموزشی داده شوند و ظرفیت آن‌ها ارتقا یابد.
دسته انتخاباتی «صلح و اعتدال» اما کمی با تردید نسبت به این قضیه نگاه می‌کند. محمد واعظی، سخنگوی این دسته انتخاباتی، می‌گوید که برگزاری انتخابات با استفاده از تکنولوژی انگشت‌نگاری و به صورت «آنلاین»یک بزرگ است، اما زمینه اجرای این طرح بسیار محدود است. او گفت که برگزاری انتخابات به صورت «آنلاین» به «انترنت پرسرعت» و «سواد رأی‌دهی آنلاین» نیاز است که عملاً چنین شرایطی در افغانستان فراهم نیست. واعظی هم‌چنان افزود که برای برگزاری انتخابات با استفاده از تکنولوژی انگشت‌نگاری نیز نیاز به جود «معلومات آنلاین» در باره رأی‌دهنده‌گان است که این معلومات در دست نیست. به گفته او، با توجه به این مشکلات، ممکن نیست که انتخابات به صورت «آنلاین» برگزار شود. اما او تأکید کرد که استفاده از تکنولوژی انگشت‌نگاری در انتخابات یک امر پسندیده است و انتظار دارند که کمیسیون مستقل انتخابات این وعده خود را عملی کند.
در انتخابات پارلمانی پارسال حدود ۲۲ هزار دستگاه انگشت‌نگاری خریداری شده بود. از بخشی از این دستگاه‌ها در روز انتخابات استفاده نشد. شماری از این دستگاه مشکل تخنیکی داشت و شماری از دستگاه‌ها نیز به دلیل ناآشنایی کارکنان انتخاباتی مورد استفاده قرار نگرفت. گزارش شده است که حدود ۵۰۰ دستگاه انگشت‌نگاری در انتخابات پارسال مفقود و شماری نیز تخریب شده است. با این حال، شمار دقیق دستگاه‌های انگشت‌نگاری موجود در کمیسیون مستقل انتخابات معلوم نیست. اما کمیسیون مستقل انتخابات گفته است که برای استفاده از تکنولوژی انگشت‌نگاری در انتخابات ششم میزان به ۱۵ هزار دستگاه نیاز است. تا هنوز دستگاه‌های جدید خریداری نشده است.
انتخابات ریاست جمهوری، پارلمانی غزنی و شوراهای ولایتی در ششم میزان امسال برگزار می‌شود. برای انتخابات ریاست جمهوری ۱۸ نفر نامزد شده‌اند. نام‌نویسی نامزدان انتخابات پارلمانی غزنی و شوراهای ولایتی تا کنون آغاز نشده است. برای این سه انتخابات ۱۳۲ میلیون دالر بودجه در نظر گرفته شده است و این طرح در اصول از سوی حکومت نیز تأیید شده است.
