آیا فاصله‌ی غنی و خلیل‌زاد کاهش می‌یابد؟
زلمی خلیل‌زاد، نماینده ویژه امریکا برای پایان جنگ افغانستان، به کابل می‌آید. واقعیت این است که فاصله بین محمداشرف‌غنی و آقای خلیل‌زاد نه تنها در هفته‌های اخیر کم نشده، بلکه بیش‌تر هم شده است. روایت غیر‌رسمی نزدیکان آقای غنی این است که زلمی خلیل‌زاد در سفر اخیرش به کابل، یک یادداشت یک‌ونیم صفحه‌ای از واشنگتن با خودش آورده بود. این یادداشت در واقع نامه‌ی رسمی دولت امریکا بود. در یادداشت ظاهراً نوشته شده بود که واشنگتن و دوحه توافق دارند که فهرست شرکت‌کننده‌گان نشستی که قرار بود قطر میزبان آن باشد، در کابل درست شود، خاندان حکمران قطر در تنظیم آن دخالت نکند و در آن همه‌ی گروه‌های شرکت‌کننده بتوانند خط مشی و مواضح خود را توضیح دهند. قبل از سفر آقای خلیل‌زاد به کابل، قحطانی، مقام وزارت خارجه‌ی قطر، در ارگ به رییس‌جمهور غنی فهرستی از سیاست‌مداران افغانستان را داده بود که باید در نشست قطر شرکت کنند، اما آقای غنی گفته بود که فهرست شرکت‌کننده‌گان باید در کابل و زیر نظر حکومت تنظیم شود و حکومت افغانستان بار دیگر مثل نشست مسکو دور زده نشود.
اما شبی که فردای آن باید شرکت‌کننده‌گان نشست قطر به دوحه پرواز می‌کردند، دولت قطر به دولت افغانستان اطلاع داد که ترکیب شرکت‌کننده‌گان نشست قطر مورد قبول این امیرنشین نیست. ظاهراً امیرنشین قطر در مشوره با طالبان چنین موضع‌گیری کرده بود. این امر سبب شد که نشست دوحه به طور کلی لغو شود. حکومت حاضر نشد که به خواست دولت قطر یک هیأت از کابل به دوحه برود. در یادداشت یک‌ونیم صفحه‌ای آقای خلیل‌زاد آمده بود که دولت قطر حاضر است هیأت افغانستان را در نشست دوحه با هرترکیبی که باشد، بپذیرد؛ اما بعداً قطر ظاهراً به این امر وفادار نماند و زیر قرار خودش زد. این امر به احتمال زیاد فاصله‌ی غنی و خلیل‌زاد را بیش‌تر خواهد کرد. آقای غنی شاید به آقای خلیل‌زاد خرده بگیرد که به وعده‌هایش عمل کرده نمی‌تواند.
آقای غنی در ماه فبروری در مصاحبه با تلویزیون طلوع هم گفته بود که آقای خلیل‌زاد به ارگ وعده کرده بود که نماینده‌گان طالبان در ابوظبی با نماینده‌گان دولت افغانستان نیز مذاکره خواهند کرد، اما این امر تحقق نیافت. شاید این بار آقای غنی باز هم در مذاکره با آقای خلیل‌زاد بر او خرده بگیرد که چرا قطر به رغم وعده‌ای که داده بود، حاضر نشد هیأتی را که قرار بود از کابل به دوحه پرواز کند، بپذیرد. ولی طالبان و حامیان آنان هم بهانه‌های گوناگون برای لغو نشست قطر می‌تراشند.
به نظر می‌رسد که نحوه‌ی اطلاع‌رسانی ارگ در مورد نشست قطر و پخش جلسه‌ی سیاست‌مداران و آقای غنی از تلویزیون که در آن از خطوط سرخ مذاکره نیز صحبت شد، این انتباه را در میان گروه طالبان و حامیان‌شان ایجاد کرد که حکومت در آینده از نشست دوحه استفاده‌ی تبلیغاتی خواهد کرد. هیأتی که قرار بود که از کابل به دوحه برود، اسم‌های‌شان از نشانی دفتر ریاست جمهوری نشر شد. طالبان حتماً به این نتیجه رسیدند که اگر نشست قطر صورت بگیرد، آن نشست را عده‌ای مذاکره‌ی طالبان با حکومت تعبیر خواهند کرد. موضع طالب در حال حاضر این است که با حکومت مستقیم مذاکره نمی‌کند، ولی در یک نشست چندحزبی و چندفرهنگی حاضر‌اند که با مقام‌های حکومتی هم گفت‌وگو کنند. تأکید طالبان این است که با آن مقام‌های حکومتی هم به عنوان افراد و نماینده‌گان گروه‌ها خواهند دید، نه نماینده‌گان حکومت. اما به نظر می‌رسد که طالبان از نحوه‌ی اطلاع‌رسانی حکومت در مورد نشست دوحه این طور برداشت کرده بودند که در آینده، ارگ از این نشست استفاده‌ی تبلیغاتی خواهد کرد. این موضوع هم شاید در مذاکره میان آقای غنی وآقای خلیل‌زاد به صورت جدی مطرح شود. آقای خلیل‌زاد حتماً با سیاست‌مداران بیرون از حکومت هم دیدار خواهد کرد تا مجدداً زمینه را برای ایجاد یک تفاهم عمومی و تدوین دوباره‌ی فهرست اشخاصی که در نشست میان‌افغانی با طالبان شرکت کنند، مساعد سازد. آقای خلیل‌زاد حتماً با قطری‌ها هم هم‌آهنگی‌های لازم را انجام خواهد داد. البته تنها بازی‌گران داخلی با‌هم مشکل ندارند. در میان کشورهای کمک‌کننده هم در مورد مذاکره با طالبان و نحوه‌ی مدیریت آن اختلاف نظر است. آقای خلیل‌زاد در مصاحبه‌های خود پیوسته می‌گوید که باید نشست‌های میان‌افغانی برگزار شود و در این نشست‌ها، افغان‌ها روی یک نقشه‌ی راه برای پایان جنگ و آینده‌ی سیاسی افغانستان به توافق برسند. آقای خلیل‌زاد بارها گفته است که او می‌خواهد قبل از انتخابات ریاست جمهوری، نشست‌های میان‌افغانی برگزار شود و در آن روی یک نقشه‌ی راه برای آینده‌ی سیاسی افغانستان توافق صورت بگیرد. اما اتحادیه‌ی اروپا رویکرد ارزش‌گرا دارد.
سفیر اتحادیه‌ی اروپا در انستیتوت مطالعات استراتژیک افغانستان هفته‌ی پیش گفت که نشست‌های میان‌افغانی باید بالأخره منجر به زمینه‌‌سازی برای مذاکره میان دولت افغانستان و طالبان شود. از نظر اتحادیه‌ی اروپا، نشست‌های میان‌افغانی باید مذاکره میان حکومت افغانستان و طالبان را تسهیل کند، نه چیزی دیگر. اتحادیه‌ی اروپا با طرح روی کار آمدن یک حکومت موقت هم مخالف است. این موضع اتحادیه‌ی اروپا نشان می‌دهد که کشورهای اروپایی می‌خواهند نقشه‌ی راهی که در نهایت حاصل می‌شود، با قانون اساسی افغانستان در تضاد نباشد و اگر هم قانون تعدیل می‌شود، برمبنای همان مکانیزمی تعدیل شود که در خود قانون اساسی پیش‌بینی شده است. آقای خلیل‌زاد دفعات قبلی سفرش سری هم به بروکسل می‌زد تا با متحدان اروپایی ایالات متحده روی این مسایل رأی‌زنی کند. این‌بار هم احتمال آن زیاد است که آقای خلیل‌زاد در کابل با سفیران کشورهای اروپایی و هیأت نماینده‌گی اتحادیه‌ی اروپا در کابل مذاکره کند تا تفاوت نظرها اندکی کاهش یابد.
قرار است آقای خلیل‌زاد در این دور سفرش به پاکستان هم برود. موقف پاکستان در این وضعیت به درستی روشن نیست، ولی باور عموم در کابل این است که دستگاه دیپلماسی و استخبارات پاکستان مثل پایان دهه‌ی نود دو سیاست متفاوت را در قبال افغانستان دنبال می‌کنند. دستگاه دیپلماسی پاکستان بر ضرورت حل سیاسی جنگ تأکید خواهد کرد، ولی استخبارات آن کشور با حمایت از عملیات‌های جنگی طالبان برنامه‌های ملیتاریستی‌اش را دنبال خواهد کرد. آقای خلیل‌زاد بیش از هر‌دیپلمات دیگر امریکایی با برخورد دوگانه‌ی پاکستان آشنا است، ولی روشن نیست که در پاسخ به بازی دوگانه‌ی پاکستان چه سیاستی اختیار خواهد کرد.
