وزیر معارف: تغییر نظام آموزشی در راه است
افغان رادیو، هرات: میرویس بلخی، وزیر معارف در سفر به هرات از تغییر نصاب تعلیمی طی دو سال آینده خبر داد. به گفته‌ی وی، نصاب تعلیمی در سال جاری و آینده نظر به نیازمندی روز تغییر خواهد کرد.
»کم شدن حجم کتاب‌ها، تغییر محتوا، کاربردی شدن مضامین و آماده شدن کتاب‌ها بر مبنای رشته‌بندی دوره‌ی لیسه» از تغییراتی است که آقای بلخی به آن اشاره دارد.
او هم‌چنان تأکید کرد که برای این امر، بودجه و زمان مناسب نیاز است تا وزارت معارف به نتیجه مورد نظرش دست یابد.
وزیر معارف در حالی از تغییر نظام آموزشی در آینده خبر می‌دهد که نظام آموزشی فعلی مورد انتقاد شمار زیادی از شهروندان قرار گرفته است.
نصاب تعلیمی “فرسوده”
از دید فعالان آموزش و پرورش، آن‌چه وزیر معارف در مورد تغییر در نظام آموزشی گفته نشان می‌دهد که رهبری وزارت معارف، بیش‌تر به بُعد ظاهری، مانند کم کردن تعداد و حجم کتاب‌های درسی، «با دید تنگ و کوتاه‌مدت توجه دارد».
آنان تاکید می‌کنند که این رویکرد نمی‌تواند واقعیت‌ها و نیازهای عینی جامعه و نظام آموزشی را انعکاس بدهد و یا هم تاثیر چشمگیر در کیفیت معارف داشته باشد.
افغانستان در طول ۱۸ سال گذشته شاهد رشد نسبی در نظام آموزشی بوده است. در طول این سال‌ها، دولت و همکاران بین‌المللی بیش‌ترین توجه را به دست‌رسی زودهنگام به امکانات آموزشی اولیه معطوف داشتند.
حالا اما کارشناسان آموزش و پرورش باور به تغییر محتوای کیفی نصاب آموزش و پرورش دارند.
از دید فعالان حوزه آموزش و پرورش، دولت باید با در نظر داشت شرایط عینی جامعه وارد عمل شده و دست به اصلاح ساختاری و بنیادی نصاب معارف بزند.
از دید عبدالقدوس یاسین زاده، فعال آموزش-پرورش در هرات، برنامه‌های وزارت معارف در ۱۸ سال گذشته مبتنی بر تشویق هرچه بیش‌تر خانواده‌ها، کودکان و نوجوانان برای حاضر شدن به پشت میز درسی در مکاتب بوده است.
آقای یاسین‌زاده به این نظر است که حالا وقت تغییر در استراتژی وزارت معارف رسیده است و این وزارت باید گام‌های بلندتری برای کیفیت آموزش-پرورش بردارد.
او طرح و پیاده‌سازی برنامه‌های مدون، منظم و معیاری مطابق با شرایط روز را از اولویت‌های وزارت معارف می‌داند.
تغییر نصاب آموزش و پرورش از سال‌ها به این طرف محل بحث برای آموزگاران و فعالان حوزه آموزش و پرورش بوده است.
هم کارشناسان و هم آموزگاران در هرات، نگاه خاص‌شان را به کیفیت آموزش و پرورش و تغییرات مورد نیاز آن دارند.
از نگاه آنان، محتوای آموزشی “فرسوده” شده است و نیاز به تغییر” فوری” دارد.
سیدقاسم حسینی، یکی از آموزگاران در هرات، محتویات کتاب‌های فعلی نصاب معارف در افغانستان را برای دانش‌آموزان کافی نمی‌داند.
او با اشاره به محتوای برخی کتاب‌های درسی، آن‌ها را مطابق با واقعیت‌ها و شرایط عینی برابر جامعه نمی‌داند.
آقای حسینی می‌افزاید که با توجه به رشد چشمگیر تکنولوژی و جهانی شدن، در کنار تغییر در محتوا، شیوه‌های تدریس هم کهنه شده است.
او به این نظر است که باید مضامین کاربردی به دانش‌آموزان تدریس شود. به گفته‌ی وی رشد ذهنی و فکری کودکان نیازمند اطلاعات جدید است و دولت باید نقش مهمی در بهبود کیفیت مواد آموزش-پرورش داشته باشد.
آگاهان حوزه آموزش و پرورش به مدیریت دانش به عنوان تغییر مورد نیاز دیگر اشاره می‌کنند. نظام آموزشی، مکاتب و نهادهای آموزشی باید بیش‌تر نقش مدیریت دانش را به عهده بگیرند.
به گفته کارشناسان عرصه آموزش، در حال حاضر بیش‌ترین توجه روی حفظ معلومات صورت می‌گیرد. رسم حفظ معلومات تاریخ طولانی در افغانستان دارد.
از دید آگاهان، کم کردن حجم کتاب‌های درسی و ادغام مضامین مرتبط به هم نیز تکیه بر اصل حفظ معلومات دارد.
تدریس تفکر انتقادی و تحلیلی، مدیریت دانش، هدف‌مند ساختن و مسلکی ساختن نظام آموزش از تغییرات دیگری است که آگاهان به آن تکیه دارند.
صحبت‌ها از تغییر نصاب تعلیمی معارف در حالی ردوبدل می‌شود که در سال ۲۰۱۸، افغانستان نتوانست حضورش را در فهرست رقابت‌های جهانی بهترین نصاب تعلیمی ثبت کند.
فرسوده‌گی مواد آموزشی و نصاب تعلیمی کهنه، از دلایل نبود اسم افغانستان در این فهرست خوانده شد.
